ေလာက၀တ္

ဒီတစ္ပါတ္ Singapore Symposium မွာ Courtesy အေႀကာင္း ေၿပာၿဖစ္ႀကတယ္။ Courtesy (in the context of "excellence of manner or social conduct") အတြက္ အသင္႔ေတာ္ဆံုး ၿမန္မာစာလံုး ကေတာ႔ ေလာက၀တ္ ၿဖစ္မယ္ထင္တယ္။ ေက်းဇူး ကိုAKK.

ညီမေလး တစ္ေယာက္က ေလာက၀တ္ ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာရယ္ ေလာက၀တ္ ဆိုတာကို ငယ္စဥ္ကတည္းက အိမ္က မိသားစု၊ ေက်ာင္းက ဆရာ ဆရာမေတြ ဆီကေန ကိုယ္တို႔ သင္ယူႀကတဲ႔ အေႀကာင္း ေတြရယ္ ေၿပာတယ္။ သူေၿပာတာေတြထဲက ကိုယ္႔ အတြက္ ေတာ္ေတာ္ အေတြးပြား စရာ နွစ္ခု ကေတာ႔ - ေလာကမွာ အၿမဲတမ္း ေလာက၀တ္ကို ဦးထိပ္ထားေနရင္ သူမ်ားက ကိုယ္႔ေခါင္းေပၚ တက္သြားလိမ္႔မယ္ ဆိုတာနဲ႔ ခုေခတ္ လူငယ္ေလးေတြဟာ မီဒီယာရဲ ႔ လႊမ္းမုိးမွု၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ရဲ ႔ "မိုက္တယ္ကြ" ဆိုတဲ႔ စာရင္းထဲ ပါလိုမွု ေတြနဲ႔ ေလာက၀တ္ နည္းပါးလာတယ္ ဆိုတာ ေတြပါ။ သူကေတာ႔ COOL လုိ႔သံုးပါတယ္။ ခုေခတ္စကားနဲ႔ ေၿပာရရင္ "လန္းတယ္" လို႔မ်ား ေၿပာရမလားပဲ။

(၁) ေလာကမွာ အၿမဲတမ္း ေလာက၀တ္ကို ဦးထိပ္ထားေနရင္ သူမ်ားက ကိုယ္႔ေခါင္းေပၚ တက္သြားလိမ္႔မယ္။
ကိုယ္ကေတာ႔ သိပ္သေဘာ မတူခ်င္ပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္လည္း ကိုယ္႔ကို သူတစ္ပါးက အခြင္႔အေရး ယူသြားမွာ၊ ကိုယ္က လူနုံ လူအ အၿဖစ္ ေရာက္ရမွာ ေတြကို ေတာ္ေတာ္ ပူပန္တတ္တဲ႔သူပါ။ ဒါေပမယ္႔ အေရးႀကီးတာက ကိုယ္တိုင္က ေလာက၀တ္နဲ႔ လူ႔ေအာက္က်ိဳ ႔ ၿခင္း ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ကြဲၿပားနားလည္ရမယ္လို႔ ထင္တယ္။ တိတိက်က် ေၿပာရရင္ "လူ႔ေအာက္က်ဳိ ႔ ၿခင္း" ဆိုတာကို အရင္ ရွင္းရမယ္ ထင္ပါ႔။ အဲဒီစကားက ကိုယ္႔ အတြက္ေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ အၿပဳသေဘာ မဆန္တာပါ။ ကိုယ္႕ကိစၥၿပီးေၿမာက္ ေအာင္ၿမင္ဖို႔ သူတစ္ပါးကို အကူအညီေတာင္းရတဲ႔ အခါေတြ ဘ၀မွာ အႀကိမ္ေပါင္း မေရမတြက္ နုိင္ေလာက္ေအာင္ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္က သူတစ္ပါးကို ကူညီခြင္႔ရတဲ႔ အခါေတြလည္း ရွိတာပဲ။ ကိုယ္ကူညီခြင္႔ ႀကံဳရင္ သူ႔ဆီက ဘာၿပန္ရမလဲလို႔ ေမ်ွာ္ကိုးၿခင္းေတြ သိပ္မထားပဲ ကူညီနိုင္တယ္ ဆိုရင္ ကုိယ္က သူမ်ားဆီက အကူအညီ ေတာင္းရတဲ႔ အခါ မွာလည္း ေအာက္မက်ဳိ ႔ပဲ အကူအညီေတာင္းလို႔ ရတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အကူအညီေတာင္းၿခင္းကို ကိုယ္ကေတာ႔ "လူ႔ေအာက္က်ဳိ ႔ ၿခင္း" လို႔ မယူဆပါ။ ကုိယ္က ေပးသူေနရာက ၿဖစ္ၿဖစ္ ယူသူေနရာက ေနေန ေလာက၀တ္ကို အၿပည္႔အ၀ ေစာင္႔စီးလို႔ ရပါတယ္။ ယဥ္ေက်းစြာ အကူအညီေတာင္းၿခင္း၊ ပ်ဴငွာစြာ အကူအညီ ေပးၿခင္းမ်ားကို ေလာကရဲ ႔ မဂၤလာတစ္ပါးလို႔ မွတ္ယူပါတယ္။

ကုိယ္က အကူအညီေပး တတ္မွန္းသိလို႔ ကိုယ္႔ကို ထပ္ခါ တလဲလဲ အသံုးခ် လာၿပီဆိုရင္ေတာ႔ ကိုယ္႔အတြက္ကိုယ္ အခ်က္ေပး ေခါင္းေလာင္း ေခါက္ေပေတာ႔ေပါ႔ေနာ္။ အထက္စည္း ကပဲခိုင္းခိုင္း၊ ေအာက္စည္းကပဲ အကူအညီ ေတာင္းေတာင္း ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ၿငင္းပယ္ တတ္ရပါလိမ္႔မယ္။ ဒီကိစၥကေတာ႔ ထင္သေလာက္မလြယ္ပါ။ ကိုယ္က တစ္ခါၿငင္းပယ္ၿပီးရင္ သူက ေနာက္ထပ္တစ္ခါ အကဲစမ္း ဦးမွာေလ။ ေက်ာခ်င္လို႔ လုပ္ေနတာေတြနဲ႔ အမွန္တကယ္ အကူအညီ လိုတာေတြကလည္း အေရာင္ဆိုးမထားေတာ႔ ခြဲၿခားရ ခက္ပါတယ္။ ကိုယ္႔ရဲ ႔ ခ်င္႔ခ်ိန္နိုင္စြမ္း နဲ႔ပဲ စခန္းသြားရေတာ႔ မွာေပါ႔ေနာ္။ သူ႔ကို ကူညီသည္ၿဖစ္ေစ ၿငင္းပယ္သည္ ၿဖစ္ေစ ေလာက၀တ္ မပ်က္ဖို႔ က အဓိကပါ။ ကုိယ္႔ကို အကဲစမ္းလို႔ မေအာင္ၿမင္ဘူး ဆိုတာေသခ်ာတဲ႔ တစ္ေန႔မွာ သူကုိယ္႔ေဘးက ေ၀းေ၀းခြာရင္ခြာ၊ (ကံေကာင္းခဲ႔ရင္) ကိုယ္႔ အေပၚသေဘာထား ေၿပာင္းၿပီး ဆက္ဆံပါလိမ္႔မယ္။ ဒီေတာ႔ ကိုယ္ယံုႀကည္တာက "ေလာက၀တ္ကို ဦးထိပ္ထား လုိ႔ လူေတြ ကိုယ္႔ေခါင္းေပၚ မတက္ပါ" ။

(၂) COOL ၿဖစ္ခ်င္လုိ႔ လူငယ္ေတြ ေလာက၀တ္ နည္းပါးလာတယ္
ဒါကိုေတာ႔ ကုိယ္က နွစ္ပိုင္းခြဲခ်င္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြ ဆိုတာနဲ႔ COOL ၿဖစ္ၿခင္းပါ။ COOL ဆိုတာကို၂၀၀၀ ၿပည္႔နွစ္ မတိုင္ခင္ေတြမွာ ေတာ႔ "မိုက္တယ္" လို႔သံုးၿပီး အခုေနာက္ပိုင္းေတာ႔ "လန္းတယ္" လို႔ ေၿပာႀကတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ၂၀၀၀ ၿပည္႔နွစ္မုိက္ပံု မိုက္နည္းနဲ ႔ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ေခတ္ လန္းပံု လန္းနည္း ကိုက မတူတာကိုလည္း ထည္႔တြက္ႀကရမယ္ထင္တယ္။ ေရွးတုန္းက (ဒါကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ ေရွးက်မယ္ ထင္ပါတယ္) ဆံပင္ကုိ သပ္ရပ္ေနေအာင္ Gel န႔ဲပံုသြင္းၿပီး အခုေခတ္မွာေတာ႔ တက္ႀကြသြက္လက္ၿပီး အသက္၀င္ေနေအာင္ ႀကိဳးစားႀကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာေတာ႔ ကိုယ္မလုပ္တတ္ ေသာ္လည္း သက္၀င္လွုပ္ရွား ေနတဲ႔ (ကိုယ္႔မိဘ အရြယ္ လူႀကီးေတြ အတြက္ ဆိုရင္ေတာ႔ ရွုပ္ပြေနတယ္လို႔ ထင္မလားမသိ) ဆံပင္ပံုစံေတြကို ႀကိဳက္ပါတယ္။ ခုေခတ္လူႀကီး၊ လူငယ္မဆို လွုပ္ရွား ၿပဳမူပံုေတြ ေၿပာင္းလဲ လာတာေတာ႔ အမွန္ပါ။ ကိုယ္႔အၿမင္မွာေတာ႔ ပိုၿပီး သြက္လက္ လွုပ္ရွားလာႀကတယ္၊ စကားဆိုရင္လည္း တည္႔တည္႔ ပိုေၿပာတတ္ လာႀကတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေလာက၀တ္ေတြ အတြက္ အခ်ိန္ေပးတာလည္း နည္းသြားပါတယ္။ ေရွးစံနဲ႔ ႀကည္႔ရင္ေတာ႔ ေလာက၀တ္ နည္းလာတယ္လို႔ ေၿပာနုိင္ပါလိမ္႔မယ္။ "What it takes" လိုမ်ိဳး TV Program ေတြထဲက "Well behaved people seldom break through" လို Tagline ေတြကလည္း ပရိတ္သတ္အေပၚ လႊမ္းမိုးမွု ႀကီးမားတာ အမွန္ပါ။ ကုိယ္႔အၿမင္ကေတာ႔ "ေရွးတုန္းက နဲ႔ ယွဥ္ရင္ေတာ႔ လူငယ္သာမက လူႀကီးေတြမွာပါ ေလာက၀တ္ နည္းပါးလာပါတယ္"

ဒီလို စိတ္၀င္စားရာေလးေတြ လြတ္လပ္စြာ ေၿပာလို႔ ရေအာင္ ေနရာ၊ အခ်ိန္ေတြ (ညေနစာလည္း ပါေသးတယ္) စီစဥ္ေပးတဲ႔ ညီမမ်ားနဲ႔ Singaore Symposium အဖြဲ႔သားမ်ား ကို အထူး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။