ရင္ကိုတည္႔တည္႔ထိသြားေသာ စာေပေဟာေၿပာပြဲ

စကၤာပူမွာ ပထမဆံုးလုပ္မယ္႔ စာေပေဟာေၿပာပြဲကို ခပ္ေစာေစာကတည္းက ေမ်ွာ္လင္႔ေစာင္႔စားေနခဲ႔မိေပမယ္႔ မ်က္ရည္က်ေလာက္ ေအာင္ထိခံစားရမိမယ္လုိ႔ေတာ႔ မထင္မိတာအမွန္ပါ။ ၿမန္မာၿပည္မွာေနစဥ္ကတည္းက စာေပေဟာေၿပာပြဲေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား နားေထာင္ခဲ႔ ဘူးပါတယ္။ ဒီေန႔ ေလာက္ထိရင္ထဲကုိလိွုက္လွုိက္လွဲလွဲ မထိခဲ႔ဘူးပါဘူး။ စာေပအနုပညာနဲ႔ အစဥ္မၿပတ္ ထိေတြ႔ခြင္႔ရေနေတာ႔ အဲဒီအခ်ိန္ တုန္းကသိပ္မခံစားခဲ႔ရတာမ်ားလားလို႔လည္းေတြးမိပါရဲ ႔။ ရင္ကုိၿပင္းၿပင္းထိေစတဲ႔အခ်က္ေတြကုိေတြးႀကည္႔လိုက္ရင္ စာေပအနုပညာ စစ္စစ္နဲ႔ ဆယ္နွစ္ႀကာနီးပါး အနီးငယ္ေ၀းေနၿခင္းက ပထမဆံုးအခ်က္ၿဖစ္မယ္ထင္တယ္။ အဲဒီထက္ပိုအဓိကက်တာကေဟာေၿပာေသာ စာေရးဆရာမ်ားရဲ ႔ကာလံ ေဒသံ ကုိက္ညီေသာအေႀကာင္းအရာေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ကဗ်ာ၊ ခြန္းေထာက္၊ အရႊမ္း စံုညီစြာနဲ႔ ရင္ထဲေရာက္ေအာင္ ပို႔နိုင္မွုပါ။ ေပးခ်င္တဲ႔ အခ်က္အလက္က ဘယ္ေလာက္ပဲေကာင္းေကာင္းအနုပညာမဆန္ရင္ ပရိသတ္ရဲ ႔ရင္ထဲကို ဘယ္လိုမွမေရာက္နိုင္ပါဘူး။ အနုပညာဆန္လွေသာ စိတ္ႏွလံုးသားအာဟာရၿဖည္႔ ေပးတဲ႔ပြဲအတြက္ စီစဥ္သူ လူငယ္မ်ားနဲ႔ ဦးေဆာင္ေပး သူ ေဒၚသန္းသန္းနုကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ရပါတယ္။

ဆရာေန၀င္းၿမင္႔က စာကိုသာမကစိတ္ကိုပါသင္တယ္ဆိုတဲ႔သ႔ူရဲ ႔ငယ္ငယ္က ဆရာ၊ဆရာမမ်ားအေႀကာင္း၊ သူတို႔ေက်ာင္းမွာ မနက္ေစာ ေစာ Assembly မွာ နိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းကို ညီေအာင္ဆိုရတဲ႔အေႀကာင္းေတြေၿပာေတာ႔ ကုိယ္ရဲ ႔ငယ္ဆရာေတြ၊ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း နဲ႔ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀ေတြကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ၿမင္ေယာင္ရင္း ကိုယ္႔တူေတြ တူမေတြေရာ ကိုယ္တို႔တုန္းကလို စာသာမက စိတ္ကိုပါသင္ေပးမယ္႔ ဆရာ၊ ဆရာမေကာင္းေတြနဲ႔မွ ႀကံဳခြင္႔ရပါ႔မလားလို႔လည္း ေတြးမိေသးတယ္။ ဆရာေၿပာတဲ႔ ၿမန္မာမ်ားဟာ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခိုင္မာေသာအနုပညာ၊ ယာဥ္ေက်းမွုေတြနဲ႔ေနလာခဲ႔တဲ႔ လူမ်ဳိး ၿဖစ္တယ္ဆိုတာေတြႀကားရေတာ႔ ဒါလိုစကားေတြဟာ ကိုယ္တို႔လို မိေ၀းဖေ၀း တစ္ရပ္တစ္ရြာမွာ သူမ်ားေအာက္မက်ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရင္း၊ တစ္ခါတစ္ခါ Identity Crisis ေတြၿဖစ္ရ၊ တစ္ခါတစ္ ေလ Identity ေပ်ာက္လုနီးနီးၿဖစ္ရတတ္သူေတြအဖို႔ အလြန္တန္ဖိုးရွိလွပါလားလို႔ ေတြးမိၿပီး ဆရာ႔ကို အထူးေက်းဇူးတင္မိ ပါတယ္။

ဆရာေၿပာသြားတာေတြထဲက သေဘာမက်နိုင္တာေလးတစ္ခုကေတာ႔ ၿမန္မာမ်ားဟာ တစ္ဖက္သားကိုရိုေသသမွု၊ ေလးစားသမွုေတြ အၿပည္႔ နဲ႔ ကိုယ္႔ကုိယ္ကုိ ေတာ႔အလြန္နိွမ္႔ခ်ၿပီးဆက္ဆံတတ္တယ္ဆိုတာပါ။ ကိုယ္ကတစ္ဖက္သားကိုေလးစားသမွုနဲ႔ မိမိကုိယ္ကို နွိမ္႔ခ်ဆက္ ဆံတာကိုသေဘာက်ေပမယ္႔ တစ္ဖက္သားက ကိုယ္႔ရဲ႔နွိမ္႔ခ်ရိုက်ဳိးမွုကို တန္ဖိုးမထားတတ္တဲ႔သူ၊ ကိုယ္႔ကိုဖိနင္းမယ္႔သူမ်ား ၿဖစ္ေနခဲ႔ရင္ ေတာ႔ ကိုယ္႔ရဲ ႔နိွမ္႔ခ်တတ္မွုကို ေလ်ွာ႔ခ်ရမယ္ထင္တာပဲ။

ဆရာေၿပာတဲ႔ ဦးေနွာက္ကိုသာမက နွလုံးသားကိုပါဖြင္႔ထားဖို႔ဆိုတာကို အၿပည္႔အ၀နားလည္လက္ခံပါတယ္။ English ေကာင္းေအာင္ႀကိဳး စားရင္း အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ေရးထားတဲ႔စာေတြဖတ္၊ ရုပ္ရွင္ေတြႀကည္႔နဲ႔ အနုပညာကို အနုပညာလိုမခံစားၿဖစ္တဲ႔အခ်ိန္ေတြလည္းရွိခဲ႔ဘူး တာကိုး။ ဆရာတုိ႔ အခုလိုတစ္ေၿမရပ္ၿခားထိအေရာက္လာၿပီး နွလုံးသားတံခါးေတြလာဖြင္႔ေပးတဲ႔အတြက္ ေက်းဇူးကမ ၻာပါ။

တရားမင္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္ခင္သလား၊ ပုဂၢိဳလ္ခင္ၿပီး တရားမင္သြားသလားမခြဲၿခားနုိင္ေပမယ္႔ မ်က္ရည္က်ေလာက္ေအာင္ထိသြားတာကေတာ႔ ဆရာမဂ်ဴးက ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ ႔ သင္ေသသြားေသာ္ ကဗ်ာနဲ႔ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ရဲ ႔ သေၿပညိဳ ကဗ်ာမ်ားကို ရြတ္ဖတ္တဲ႔အခိ်န္ပါ။

ဆရာမဂ်ဴးက "စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ရဲ ႔ မွတ္စုမ်ား"ဆိုတဲ႔ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ေဟာေၿပာပါတယ္။ အခ်စ္အေၾကာင္းခဲ႔ေရးတဲ႔ဂ်ဴး၊ Gender Equality အေႀကာင္းေရးတဲ႔ဂ်ဴး၊ ႀကြပ္ႀကြပ္အိပ္အေႀကာင္းေရးတဲ႔ဂ်ဴး၊ ပညာရဲ ႔အေရးပါပံုကုိေရးတဲ႔ ဂ်ဴး၊ အခုလက္ရွိ Humanitarian အေႀကာင္းေတြ ေရးေနတဲ႔ဂ်ဴးပါလို႔ ဆရာမဂ်ဴးကသူ႔ရဲ ႔စာေရးဆရာမဘ၀ကို ငါးပိုင္းခြဲၿပသြားခဲ႔ပါတယ္။ အခ်စ္သန္႔သန္႔အေႀကာင္း ေရးတဲ႔ "အမွတ္တရ" ကေနၿပီး Gender Equality ကိုပါေရးတဲ႔ ၀တၳဳတို/ရွည္မ်ား၊ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္အေႀကာင္း ေတြေရးတဲ႔
"ကမ ၻာေၿမရဲ ႔ခ်စ္သူ" လို၀တၳဳတို၊ ၀တၳဳရွည္မ်ား၊ ေနာက္ ပညာအေႀကာင္း ေရးတဲ႔ "ေစာင္႔ေနမယ္လို႔မေၿပာလိုက္ဘူး" ေတြကို ေက်ာ္ၿဖတ္ၿပီး Poverty တို႔ Humanitarian တို႔ကိုေရးတဲ႔ "သူ... မင္းကို... ဘယ္ေတာ႔မွ" လို၀တၳဳမ်ားကို တစ္ဆင္႔ၿပီးတစ္ဆင္႔ ေၿပာင္းလဲ လာပံု။ အဲဒီလိုေၿပာင္းလဲလာေစတဲ႔ေဘးပါတ္၀န္းက်င္က လႊမ္းမိုးမွုေတြ၊ သူ ေတးမွတ္ထားတဲ႔ မွတ္စုေတြ အေႀကာင္း အစီအစဥ္က်က် အခ်က္အလက္ ၿပည္႔ၿပည္႔စုံစုံ နဲ႔ေဟာေၿပာသြားပါတယ္။

ကိုယ္႔ရဲ ႔ဘ၀ေၿပာင္းလဲမွူၿဖစ္စဥ္ေတြကုိၿပန္ႀကည္႔လိုက္ေတာ႔ ဆရာမဂ်ဴးအခ်စ္၀တၳဳေတြေရးစဥ္က ကုိယ္ကနုငယ္စဥ္ကာလ၊ သူသဘာ၀ ပါတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိန္းမွုေတြစေရးေတာ႔ ကုိယ္က English ကိုေသေသခ်ာခ်ာလုပ္မိတဲ႔အခ်ိန္ USIS မွာစာသြားသြားဖတ္ရင္ GM Food နဲ႔ Environmental Issues ေတြအမ်ားဆုံးေတြ ႔ရတဲ႔အခ်ိန္ေတြပါ။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ႔ ကိုယ္အိမ္ကထြက္လာခဲ႔ၿပီ။ ဒီေရာက္လာခါစနွစ္ ေတြမွာေက်ာင္းတစ္ဖက္ အလုပ္တစ္ဖက္နဲ႔ ရုန္းကန္ရေတာ႔ စာအုပ္ေတြနဲ႔ေတာ္ေတာ္ေ၀းခဲ႔ရတယ္။ ကုိယ္အလုပ္ကေလးအတည္တက် ၿဖစ္လာလို႔ စာၿပန္ဖတ္နုိင္တဲ႔အခ်ိန္မွာ ဆရာမက Environmental အေႀကာင္းေတြေရး တစ္ခ်ိဳ ႔ေသာပရိတ္သတ္က ခ်ီးမြမ္းႀက၊ တစ္ခ်ိဳ ႔ က အခ်စ္၀တၳဳပဲေရးပါလို႔ ေၿပာႀကၿဖစ္ေနတဲ႔အခ်ိန္ေတြေပါ႔။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ႔ ၀တၳဳတိုေတြသိပ္မဖတ္ၿဖစ္ၿပန္ဘူး။

"ေစာင္႔ေနမယ္လို႔မေၿပာလိုက္ဘူး" ကိုဖတ္ရေတာ႔ ကိုယ္႔ေမြးရပ္ေၿမမွာ ေခတ္ေရစီးေႀကာင္းေၿပာင္းလဲလာတာ၊ လူငယ္ေလးေတြ NGOေတြ နဲ႔ ကိုယ္တို႔ရွိစဥ္ကထက္ အမ်ားႀကီးပိုၿပီး ထိေတြ႔လုပ္ကိုင္ေနႀကတာေတြကို သတိထားမိတယ္။ လူငယ္ေလးေတြ ၿပည္ပကိုထြက္ဖို႔ လမ္းေႀကာင္းေတြ ပုိေဖါက္ထြက္ဖို႔ႀကိဳးစားႀကတာေတြကိုလည္း ၿမင္မိပါတယ္။ စိတ္အ၀င္စားမိဆုံးကေတာ႔ ဆရာမကို ပညာေရးရဲ ႔အေရး ပါပံုေတြကို ေရးၿဖစ္ေစတယ္ဆိုတဲ႔ MIT ကေက်ာင္းသားရဲ ႔ေမးခြန္းကို ၿပန္ေၿဖတဲ႔ ဆရာမရဲ ႔အေၿဖပါ။ Education ဆိုတာ အလုပ္ရဖို႔တစ္ခု ထည္းအတြက္မဟုတ္ဘဲ ေတြးေခၚတတ္ဖို႔ (Education teaches how to think) လူ ႔ယာဥ္ေက်းမွုကိုလက္ဆင္႔ကမ္းသယ္ေဆာင္ဖို႔ (Education transmits Civilization) လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚနုိင္ေသာသူ အၿဖစ္ ရပ္တည္နိုင္ေစဖို႔ (Education liberates individuals) နဲ႔ ဆရာမက လူ႔က်င္႔၀တ္လို႔သံုးလိုက္တယ္ထင္ပါတယ္ (Education teaches morality) စတဲ႔ အခ်က္ငါးခ်က္ ပါ။ ကုိယ္တိုင္ကလည္း ပညာေရးသည္ လူကိုၿမင္႔ရာသို႔ ဆြဲတင္နိုင္ေသာေလွခါးလို ႔ နက္နက္ရွုိင္းရွုိင္းယံုႀကည္ပါတယ္။

သူ... မင္းကို... ဘယ္ေတာ႔မွကို ၂၀၀၇ မွာစေရးတာဆိုေတာ႔ ဆရာမရဲ ႔ Humanitarian ကိုစိတ္၀င္စားမွုက Nagis မတိုင္ခင္ကတည္းက စတာေပါ႔ ေနာ္။ ဆရာမေၿပာတဲ႔ "အ၀ါ ေရာင္ရထား" ကိုဘယ္မွာဖတ္မိမွန္းမေသခ်ာေပမယ္႔ "ကိုယ္သာဒီဇာတ္ေကာင္ရဲ ႔ေနရာမွာ ဆိုရင္.... " ရယ္လို႔ ေတြးမိတာကို သတိရေနသလိုလို။

ကိုယ္႔လိုသာမာန္လူတစ္ေယာက္ကိုေတာင္မွ Nagis က Humanitarian အလုပ္ ေတြကို သတိထားမိေစတာ ဆရာမရဲ ႔ Humanitarian အလုပ္ေတြတစ္ဟုန္ထိုး (အခုဆို သုံးေလးခုေတာင္) တုိးပြားလာတာကိုနားလည္ႀကည္႔လို႔ရပါတယ္။ မိဘမဲ႔ေလး ၈၅ ေယာက္ရယ္၊ AIDS ေရာဂါကူး စက္ခံရတဲ႔ သုခရိပ္ၿမဳံက ကေလးေတြရယ္ကို အစာအဟာရေတြ ရွာေဖြေကြ်းရင္း က်ေနာ္တုိ႔လုိနွလံုးသားအဟာရလိုအပ္ သူေတြအတြက္အခ်ိန္ေလးနည္းနည္းခ်န္ဖို႔ မေမ႔ပါနဲ႔လို႔လည္း ေၿပာခ်င္ပါတယ္။

ွဆရာမဂ်ဴးက ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ ႔သင္ေသသြားေသာ္ ကဗ်ာကိုကိုးကားၿပီး ပိုေကာင္းတဲ႔ ေလာကၿဖစ္ေအာင္အေထာက္အကူၿပဳေစဖို႔ ကိုယ္တိုင္ ပညာေတြပိုတတ္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးစားမဲ႔အၿပင္၊ သူမ်ားကိုလည္းေ၀မ်ွဖို႔ ႀကိဳးစားေနဦးမယ္၊စာေတြကိုလည္းဆက္ေရးေနဦးမယ္လို႔ ေၿပာသြား ပါတယ္။

သင္ေသသြားေသာ္
( ေဇာ္ဂ်ီ )

ဪ..လူ႔ျပည္ေလာက၊ လူ႔ဘ၀ကား
အိုရနာရ၊ ေသရဦးမည္
မွန္ေပသည္တည့္
သို႔တၿပီးကား၊ သင္ေသသြားေသာ္
သင္ဖြားေသာေျမ၊ သင္တို႔ေျမသည္
အေျခတိုးျမင့္၊ က်န္ေကာင္းသင့္၏
သင္၏အမ်ိဳးသား၊ စာစကားလည္း
ႀကီးပြားတိုးျမင့္၊က်န္ေကာင္းသင့္၏
သင္ဦးခ်၍ အမွ်ေ၀ရာ
ေစတီသာႏွင့္၊ သစၥာအေရာင္
ဥာဏ္တန္ေဆာင္လည္း
ေျပာင္လ်က္၀င္းလ်က္ က်န္ေစသတည္း ။

ေနာက္ဆုံးမွာေတာ႔ နွစ္သစ္မွာမဂၤလာရွိေစဖို႔ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ရဲ ႔ သေၿပညိဳ ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ၿပီး နိဂုံးခ်ဳပ္သြားပါတယ္။

သေၿပညိဳ
(မင္းသု၀ဏ္)

သူ႔ေခါင္းမွာတဲ့ သေၿပညိဳ
ငါ့ေခါင္းမွာတဲ့ သေၿပညိဳ။

တို႔ေၿပမွာ တို႔ေမ ကမ္းပါတဲ့
သေၿပညိဳ ေရႊဘိုပန္းဟာက
လန္းလ်က္ပါကို။

ဘာမေလွ်ာ့ေလနဲ႔
လာေတာ့မကြဲ႕ ေရႊဗဟိုရ္
ေလခ်ိဳကအေသြး။

လင္းႀကက္အေဆာ္
ကြင္းထက္မွာ တူေပ်ာ္ေပ်ာ္နဲ႔
စည္ေတာ္ကို ရည္ေမွ်ာ္မွန္းကာပ
ေရာင္နီမွာ ေအာင္စည္ရႊမ္းရေအာင္
သေၿပညိဳ ေရႊဘိုပန္းရယ္နဲ႔
လွမ္းႀကစို႔ေလး။

က်ေနာ္တုိ႔လို ဘယ္ေတာ႔ၿပန္ၿဖစ္မလဲလို႔မေသခ်ာ မေရရာေသးေသာသူေတြလည္း သေၿပညိဳကဗ်ာေလး ရြတ္ရင္း၊ တတ္နိုင္သမ်ွ လူမွုေရးလုပ္ငန္းေလးေတြမွာ ပါ၀င္ရင္း တစ္ေန႔မွာ ေအာင္စည္ရႊမ္းရတဲ႔ေန႔ကို ေရာက္ဖို႔ ေစာင္႔ေမ်ွာ္ေနပါတယ္ ဆရာမရယ္။

ဆရာခ်စ္ဦးညိုရဲ႔ အရႊမ္း၊ အဆိုပညာ ေတြကိုလည္း လက္ဖ်ားခါရပါတယ္။ ဆရာ ရြတ္ဖတ္သြားတဲ႔ ေဗဒါလမ္းကိုလည္း ရင္ထဲမွာနင္႔နင္႔နဲနဲ တစ္ခါၿပန္ ခံစားရတယ္။ စာေပေဟာေၿပာပြဲကို နားေထာင္ရံုသက္သက္မဟုတ္ဘဲ ရင္ထဲကခံစား လာခဲ႔တာၿဖစ္တဲ႔အတြက္ ပရိသတ္တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို လည္းတာ၀န္ေက်တယ္လို႔ေတာ႔ ထင္မိတာပါပဲ။