အိမ္ၿပန္ခ်င္သူေတြ စဥ္းစားဖို႔ (၃)

အိမ္ၿပန္ခ်င္သူေတြ စဥ္းစားဖို႔ (၃)
#ReturningMyanmar
ေရွ႕မွာေရးခဲ႔တဲ႔ အပိုင္း (၁) နဲ႔ (၂) ကိုဖတ္ၿပီးရင္ ဒီေလာက္ေတာင္ အဆင္မေၿပတာေတြမ်ားေနတာ ဘာေတြမ်ား ၿပန္လာခ်င္စရာ ရွိေသးလဲလို႔ ေမးခ်င္စရာပါ။ ၿမန္မာနိုင္ငံမွာ ၿပန္လာၿပီး အလုပ္လုပ္တာ အခက္အခဲေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေပမယ္႔ စိတ္ေႀကနပ္စရာေတြကလည္း အမ်ားႀကီးပါ။

(က) ကိုယ္႔ေၿမကိုယ္႔ေရဆိုတဲ႔ ခံစားမႈ - အဂၤလိပ္စကားလံုး Sense of Belonging ကို ကိုယ္႔ေၿမကိုယ္႔ေရ၊ ကိုယ္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ္႔နုိင္ငံရယ္လို႔ ပိုင္ပိုင္နိုင္နိုင္ခံစားမႈလို႔ ဖြင္႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။ အၿခားနိုင္ငံမွာလည္း ကုမၸဏီတစ္ခုခုမွာ ဝန္ထမ္းအၿဖစ္ အလုပ္လုပ္တယ္၊ ၿမန္မာနိုင္ငံၿပန္လာေတာ႔လည္း ကုမၸဏီတစ္ခုခုမွာပဲ ဝန္ထမ္းအၿဖစ္ အလုပ္လုပ္တယ္ဆိုပါေတာ႔။ ကုမၸဏီရဲ႕ Target ေတြမိဖို႔ ကိုယ္႔ KPI ၿပည္႔မီဖို႔ အားထုတ္ႀကတာပဲမို႔ အလုပ္သေဘာအရ ဘာမွသိ္ပ္မကြာလွပါ။ ဒါေပမယ္႔ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုးတက္မႈရွားပါးခဲ႔တဲ႔ ကိုယ္႔အမိေၿမမွာ ကိုယ္႔ကုမၸဏီက ေဖၚေဆာင္လိုက္တဲ႔ အေၿပာင္းအလဲကို လက္ေတြ႕ဘဝထဲမွာ ေတြ႔လိုက္ရတဲ႔အခါ ရတဲ႔ ခံစားခ်က္ဟာ ဘာနဲ႔မွ ႏႈိုင္းယွဥ္လို႔ မရေအာင္ ေႀကနပ္စရာေကာင္းပါတယ္။ ဥပမာၿပရရင္ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က ဖုန္းအဆက္အသြယ္ခက္ခဲတဲ႔ အရပ္မွာ အခုလူမ်ားစုမွာ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြရွိေနၿပီး သူတို႔အရင္က ကိုယ္တိုင္သြားေၿပာရတဲ႔အလုပ္ေတြကို အခုဖုန္းနဲ႔ေၿပာၿပီး အခ်ိန္တိုတိုအတြင္း လုပ္လို႔ရသြားတဲ႔ ၿမင္ကြင္းမ်ဳိး။ အရင္က ေဒၚလာအေရာင္းအဝယ္ဆိုတာ တရားမဝင္တဲ႔ကိစၥမို႔ ခိုးေႀကာင္ခိုးဝွက္လုပ္ခဲ႔ရတာကေန အခု (အလြယ္တကူ Money Changer လို႔ေခၚႀကတဲ႔) Exchange Counter ေတြ ဟိုနားတစ္ခု ဒီနားတစ္ခုေတြ႕ရတာမ်ဳိး။ အရင္က ညကိုးနာရီေနာက္ပိုင္းေလာက္ဆို ေပါင္မုန္႔ေလး၊ အေအးေလး လုိခ်င္ရင္ေတာင္ ဝယ္စရာေနရာမရွိခဲ႔တာကေန အခု (၂၄)နာရီဖြင႔္တဲ႔ စတိုးဆိုင္ခ်ိန္းေတြကို ၿမင္ရတာမ်ဳိး ေတြေပါ႔။ ကိုယ္႔လုပ္အားဟာ ကိုယ္႔ေၿမကိုယ္႔ေရ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲဖို႔ တိုက္ရိုက္ပါဝင္တယ္လို႔ သိလိုက္တဲ႔အခ်ိန္မွာ ရတဲ႔ ခံစားခ်က္ဟာ စကားလံုးနဲ႔ ေဖၚၿပဖို႔မလုံေလာက္နိုင္ေအာင္ စိတ္ေႀကနပ္ေစပါတယ္။ အဲဒီလို စိတ္ေႀကနပ္မႈမ်ဳိးကို ကိုယ္႔ေၿမ ကိုယ္႔ေရမဟုတ္တဲ႔ အၿခားအရပ္မ်ားမွာ ရနိုင္ခဲပါတယ္။

(ခ) မိသားစု - ေကြ်းေဟာင္းဆပ္ခ်ိန္တန္သူူမ်ားအတြက္ မိဘကို ၿပဳစုေစာင္႔ေရွာက္လို႔ရတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ၿပန္လာသူအမ်ားစုရဲ႕ အိမ္ၿပန္လာရၿခင္းအေႀကာင္းရင္းေတြထဲက တစ္ခုၿဖစ္တယ္။ အထူးသၿဖင္႔ မိဘေတြက က်န္းမာေရးဂရုစိုက္ရမယ္႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနၿပီဆိုရင္ ေငြေႀကးလံုေလာက္ေအာင္ ပုိ႔ေပးယံုနဲ႔ မရေတာ႔ဘဲ ကိုယ္တိုင္ဂရုစိုက္ဖို႔လိုလာပါတယ္။ ေကြ်းသစ္ခ်ထားသူမ်ားအေနနဲ႔ကလည္း စဥ္းစားစရာပါပဲ။ မိဘတုိင္းဟာ ကိုယ္႔သား သမီးကို ရုပ္ပိုင္း စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေထာက္အပံ႕ အေကာင္းဆံုးေပးခ်င္ႀကပါတယ္။ သားသမီးၿပဳစုပ်ဳိးေထာင္ဖို႔အတြက္ဆို ဘယ္မွာပဲေနေန အင္အားစို္က္ထုတ္မွသာ ကိုယ္ပ်ဳိးေထာင္ခ်င္တဲ႔ပံုစံအတိုင္း ပ်ဳိးေထာင္လို႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ သားသမီးကို ပ်ဳိးေထာင္ဖို႔ တစ္ခ်ဳိ႕မိဘေတြက ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပိုၿပည္႔စံုတဲ႔နိုင္ငံေတြကို ေရြးခ်ယ္ႀကၿပီး တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ႔ သားသမီးကို (အထူးသၿဖင္႔) ၿမန္မာဓေလ႔၊ ၿမန္မာ႔စရုိက္၊ ၿမန္မာယဥ္ေက်းမႈ ေတြနဲ႔ႀကီးၿပင္းေစခ်င္လို႔ အိမ္ၿပန္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္ ႀကပါတယ္။

အနွစ္ခ်ဳပ္ရမယ္ဆိုရင္ ပထမဆံုး ဒီေမးခြန္းကို ေမးပါ။
"ငါ႔အတြက္ အခုအခ်ိန္မွာ ဘာကအဓိကလဲ။ ေငြလား၊ ဘဝအဓိပၺါယ္ရွိမွုလား။"
ေငြကို အဓိကဆိုရင္ ဆက္ေမးပါ။ "အႀကပ္အတည္းေတြ အမ်ားႀကီးထဲမွာ ေငြရွာတတ္သလား။" တတ္တယ္ဆိုရင္ ၿပန္ဖုိ႔ ဆက္စဥ္းစားနိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ေတာ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္တဲ႔ နိုင္ငံတစ္ခုမွာ ေငြဆက္ရွာၿပီး စိတ္ေႀကနပ္မွုရေအာင္ ကိုယ္႔နိုင္ငံအတြက္ ကိုယ္႔မိသားစုအတြက္ တစ္ခုခုလုပ္ေပးေနတာက ပိုေကာင္းပါလိမ္႔မယ္။

ပထမေမးခြန္းအတြက္ အေၿဖက ဘဝအဓိပၺြါယ္ရွိမွု ဆိုရင္ ဆက္ေမးပါ။ "ဘာေတြလုပ္ရင္ ဘဝ အဓိပၺါယ္ရွိမွာလဲ။" ကိုယ္ဘာလုပ္ခ်င္တာလဲဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိတယ္၊ ေရွ႔က အပိုင္း (၁) နဲ႔ (၂) မွာေရးထားတာေတြကိုလည္း စဥ္းစားၿပီးၿပီ ဆိုရင္ေတာ႔ Welcome Home ပါလုိ႔။

အိမ္ၿပန္ခ်င္သူေတြ စဥ္းစားဖို႔ (၂)

အိမ္ၿပန္ခ်င္သူေတြ စဥ္းစားဖို႔ (၂)

#ReturningMyanmar

(၂) ေနေရး ထိုင္ေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လာရင္ ဒါေတြကို စဥ္းစားသင္႔ပါတယ္။

အေၿခခံအေဆာက္အအံု - Infrastructure ကို ခဏခဏေတြ႔ေနတဲ႔ အေၿခခံအေဆာက္အအံုလို႔ပဲ သံုးလိုက္ပါတယ္။ ေရ၊ မီး၊ လမ္း၊ အမ်ားသံုး ခရီးသြားစနစ္၊ ဖုန္းလိုင္း နဲ႔ အင္တာနက္ အဆက္အသြယ္ အားလံုးပါပါတယ္။ အမ်ားသိတဲ႔ အတိုင္း ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ စင္ကာပူေတြထက္ အဖက္ဖက္က ည႔ံ ပါတယ္။ အေၿခခံအေဆာက္အအံု မခုိင္မာမႈက  အိမ္မွာေနတာအၿပင္ အလုပ္ခြင္မွာလည္း ထိခုိက္နိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ႔သူေတြ ဆုိရင္ေတာ႔ ေၿပာဖြယ္ရာ မရွိေပါ႔။

ပတ္ဝန္းက်င္သန္႔ရွင္းေရး - ကုိယ္ေနတဲ႔ ေနရာကိုလုိက္ၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းမႈ ကြာပါတယ္။ ကိုယ္ေနတဲ႔အိမ္ကို စိတ္ႀကိဳက္သန္႔ရွင္းလို႔ ရေပမယ္႔ ေဘးပတ္ဝန္းက်င္က သန္႕ရွင္းမႈမရွိရင္လည္း ကို္ယ္႔အားထုတ္မႈေတြက ထင္သေလာက္ အက်ဳိးမသက္ေရာက္တာလည္း ၿဖစ္နိုင္ပါတယ္။

(၃) အလုပ္ခြင္နဲ႔ ပါတ္သက္လာရင္ ဒါေတြကို စဥ္းစားသင္႔ပါတယ္။

Three Base Line - ၿမန္မာနိုင္ငံမွာ လုပ္ငန္းေပါင္းစံုရွိတဲ႔ထဲက ဘယ္လို လုပ္ငန္းမ်ဳိးကို ကိုယ္ကလုပ္ခ်င္တာလဲ ဆိုတာ ႀကိဳတင္စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ ၿဖစ္နိုင္ရင္ စာရင္းကိုင္စကားနဲ႔ Triple Bottom Line လို႔ေခၚတဲ႔ ေငြေႀကးအက်ိဳးအၿမတ္ တစ္ခုတည္းသာမက လူမႈအသိုင္းအဝန္းန႔ဲ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္အေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြကို ႀကည္႔တဲ႔ အလုပ္ရွင္ေတြဆီမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ဦးစားေပးေစခ်င္ပါတယ္။

ပြင္႔လင္းၿမင္သာမႈ - ၿပည္ပမွာ Organization Culture ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတဲ႔ အလုပ္ေတြမွာ လုပ္ဖူးတဲ႔သူေတြ အတြက္ အထူးစဥ္းစားစရာပါ။ အလုပ္ခြင္တိုင္းမွာ ေၿပာသင္႔တာကို ပြင္႔ပြင္႔လင္းလင္း ေၿပာခြင္႔ အၿပည္႔အဝ ရဘူးရင္ ခုိင္းထားတဲ႔ တာဝန္ေတြၿပီးေၿမာက္ဖို႔ စိတ္ထဲရွိသေလာက္ ေၿပာဆိုလုပ္ကိုင္ခဲ႔ဘူးရင္ ပိုသတိထားရမယ္ထင္ပါတယ္။ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တံခါးပိတ္ထားတဲ႔ နိုင္ငံမွာ လူေတြဟာ ခ်က္ခ်င္း ပြင္႔လင္းၿမင္သာရွိဖို႔ ခက္ပါတယ္။ တံခါးပိ္တ္ထား ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ကာလေတြဟာ လူေတြကို တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ တစ္ဌာနနဲ႔ တစ္ဌာန တစ္ရုံးနဲ႔ တစ္ရံုး ယံုႀကည္မႈ နည္းပါးေစဖို႔ လိုတာထက္ေတာင္ ပိုပါေသးတယ္။ ဒီကိစၥေတြကို ကုစားဖို႔ကေတာ႔ ကိုယ္႔ဖက္ကစၿပီး ယံုႀကည္မႈကို ထူေထာင္ၿပသဖို႔ပါပဲ။ အိမ္ၿပန္လာမယ္ဆိုရင္ ႏွလံုးသားႀကီးႀကီး တစ္ခုေတာ႔လိုမယ္။

အလုပ္ခြင္ အဆင္သင္႔ၿဖစ္မႈ - နိုင္ငံရပ္ၿခား အလုပ္ခြင္ေတြမွာ အလုပ္ကိုဝင္လာၿပီ ဆိုတာနဲ႔ အလုပ္ေခၚစာထဲမွာပါတဲ႔ Job Scope ကုိ ေယ်ဘူယ်အားၿဖင္႔ လုပ္နုိင္လိမ္႔မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင္႔လို႔ရပါတယ္။ ၿမန္မာ႔ပညာေရးစနစ္ေအာက္က ထြက္လာတဲ႔ သူေတြကိုေတာ႔ ဒီလိုမေမွ်ာ္လင္႔ေစခ်င္ပါဘူး။ အလုပ္ေလွ်ာက္တာကို ္မ်ားမ်ားသာပစ္ တစ္ခုခုေတာ႔ ထိလိမ္႔မယ္ (Number Game) လို႔ သေဘာထားၿပီး အင္တာဗ်ဴးလာေၿဖေတာ႔မွ ဘာမွန္းမသိၿဖစ္ေနရင္လည္း ခြင္႔လႊတ္ႀကပါ။ ဒါၿဖင္႔ အလုပ္ခြင္မွာ လူေကာင္းမရနိုင္ေတာ႔ဘူးလားလို႔ ေမးစရာရွိပါတယ္။ ၿမန္မာနိုင္ငံ အလုပ္ခြင္ ေတြမွာ က်င္လည္ၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ ဝန္ထမ္းအခက္အခဲကို ရင္ဆိုင္ဘူးသူေတြက လူရွာတဲ႔အခါ အလုပ္အေပၚ၊ ဘဝအေပၚမွာထားတဲ႔ စိတ္သေဘာထား (Attitude) ရယ္၊ အၿမဲမၿပတ္ သင္ယူလိုစိတ္ရယ္အေပၚ တည္ၿပီးခန္႔ပါလုိ႔ ေၿပာႀကပါတယ္။ Attitude ေကာင္းၿပီး သင္ယူလိုစိတ္ရွိသူေတြကို ကိုယ္တိုင္သင္ေပးခြင္႔ရတဲ႔အခါ ကိုယ္႔အတြက္လည္း အလုပ္ခြင္ စိတ္ေႀကနပ္မႈ အမ်ားႀကီးရပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးတဲ႔အခါ ဒီႏွစ္ခုကို အကဲၿဖတ္တတ္ဖို႔  ခုကတည္းက ေလ႔က်င္႔ေပေတာ႔။

Feedback ကိုလက္ခံနုိင္မႈ - ၿမန္မာလိုမ်ဳိးဟာ အေတာ္ “အားနာ” တတ္ပါတယ္။ ေကာင္းတာကို ေကာင္းတယ္ ေၿပာဖို႔ေတာင္ သူရွက္သြားရင္ သူေနရခက္သြားရင္ အားနာစရာလို႔ ေတြးတတ္တဲ႔သူေတြပါ။ တစ္ဖက္ကလည္း သူ႔ကို လွတယ္ေၿပာလိုက္ရင္ ငါက ဖါးတယ္လို႔မ်ား ထင္သြားမလားလို႔လည္း ေတြးတတ္ပါေသးတယ္။ အဲဒီေတာ႔ ၿမန္မာ႔လူ႔အသိုက္အဝန္းဟာ Feedback ေပးေလ႔ေပးထ အလြန္နည္းပါတယ္။ ေတာ္လို႔ေတာ္တယ္ေၿပာရင္ေတာင္ နည္းနည္းသတိထားရတယ္။ ၿပင္ဖို႔လိုတာေတြကို ေၿပာေတာ႔မယ္ဆိုရင္ေတာ႔ သတိပိုႀကီးႀကီးထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာလည္း သတင္းေကာင္းေတာ႔ရွိပါတယ္။ ၿမန္မာလူမ်ဳိးက ေစတနာကိုတန္ဖိုးထားတတ္တဲ႔စိတ္လည္း ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနၿပန္ေတာ႔ ေစတနာထားမွန္းသိတဲ႔အခါမွာေတာ႔ ကိုယ္႔ Feedback ကိုတန္ဖိုးထားၿပီး အေရးတယူ နာႀကားႀကပါတယ္။ ၿမန္မာနိုင္ငံအလုပ္ခြင္ကို ဝင္လာစမွာ နည္းနည္းသတိထားဖို႔ပဲ လိုတာပါ။

အခ်ိန္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ - အခ်ိန္နဲ႔ပါတ္သက္ရင္ေတာ႔ ကိုယ္ေတာင္လုိက္ပါမသြားေအာင္ ေတာ္ေတာ္ႀကိဳးစားဖို႔ လိုမယ္လို႔ ၿမင္ပါတယ္။ ေဘးပါတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိတဲ႔ လူေတြ၊ ရံုးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အခ်ိန္မေလးစားႀကေတာ႔ ကိုယ္စတဲ႔ ပြဲဆို ကိုယ္တိုင္ေနာက္မက်ေအာင္ သူမ်ားေခၚတဲ႔ပဲြေတြဆို သူတို႔ေနာက္က်လည္း ကိုယ္႔အခ်ိန္အလကားမၿဖစ္ဖို႔ ႀကိဳတင္ၿပင္ဆင္သြားဖို႔ လိုပါလိမ္႔မယ္။

ဆက္ရန္ ...

အိမ္ၿပန္ခ်င္သူေတြ စဥ္းစားဖို႔ (၁)

အိမ္ၿပန္ခ်င္သူေတြ စဥ္းစားဖို႔ (၁)

#ReturningMyanmar

အမိေၿမၿပင္ပေရာက္ေနတဲ႔သူ အမ်ားစုအတြက္ NLD က ႀကားၿဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ၿပိဳင္ၿပီး အမတ္ေနရာ (၄၃)ခုကိုရလိုက္တဲ႔ (၂၀၁၁) ဟာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာၿဖစ္တယ္။ နိုင္ငံၿခား ေရာက္တာႀကာလို႔ အေၿခနည္းနည္းက်ၿပီးသားသူေတြ အစကတည္းက တစ္ေန႔ေန႔ေတာ႔ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္မွာပဲ ဆိုတဲ႔သူေတြ ၿမန္မာနိုင္ငံကိုၿပန္ဖို႔ စၿပီးစူးစမ္းႀကတယ္။ (၂၀၁၃ - ၂၀၁၅) မွာ တစ္ခ်ဳိ႕ေတြက ကုမၸဏီအလုပ္ရလို႔ တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အသစ္ေတြစဖို႔ အခြင္႔အလမ္းေတြရွိလာလို႔ ၿမန္မာနိုင္ငံကို ၿပန္အေခ်ခ်ႀကတယ္။ (၂၀၁၅) ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ေတြ ထြက္လာၿပီးတဲ႔ေနာက္ အိမ္ၿပန္ခ်င္တဲ႔သူေတြ ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ၿပန္ခ်င္တဲ႔သူေတြထဲက တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ႔ စိတ္ထဲက ဘယ္ေလာက္ၿပန္ခ်င္ေပမယ္႔ ေငြေႀကးပိုင္းဆိုင္ရာ စိတ္လုံၿခံဳမႈမရွိေသးလို႔၊ တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ႔ ၿပန္လာရင္ အလုပ္လုပ္ခ်င္ေပမယ္႔ ဘယ္လိုအလုပ္မ်ဳိးလုပ္ရမွန္းမသိလို႔၊ တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ႔ သားသမီးအတြက္ ပညာေရးနဲ႔ ဘဝသက္ေတာင္႔သက္သာရွိမႈေတြ မရနိုင္လို႔ စသည္ၿဖင္႔ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာအေႀကာင္းေတြနဲ႔ အခ်ိန္ယူေနရေသးတယ္။ ဒီႀကားထဲမွာ “မၿပန္ေသးဘူးလား” လို႔ေမးလို႔ စိတ္တိုရတာေတြလည္း Facebook ကေနတစ္ဆင္႔ ဖတ္ရပါတယ္။

 ၿမန္မာၿပည္ၿပန္ခ်င္တဲ႔သူေတြ ထည္႔သြင္းစဥ္းစားစရာ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ တစ္ဖက္ကလည္း စိတ္ခ်မ္းသာရတာ ေတြကို ေဝမွ်လို္က္ပါတယ္။

(၁) ေငြအဝင္အထြက္နဲ႔ ပါတ္သက္ရင္ ေအာက္ကအခ်က္ေတြကို ထည္႔သြင္းစဥ္းစားသင္႔ပါတယ္။

ဝင္ေငြ။  ။ ဒါကေတာ႔အထူးေၿပာစရာမလုိပါဘူး။ လူတိုင္းက ကိုယ္႔ဝင္ေငြ ပိုနည္းသြားမွာလား၊ မ်ားလာမွာလား စဥ္းစားႀကပါတယ္။

ဝင္ေငြခြန္။  ။ ၿမန္မာနိုင္ငံက ဝင္ေငြခြန္ကၿမင္႔ပါတယ္။ မိမိအေၿခခ်ေနရာ နိုင္ငံနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ကြာသလဲ ဆိုတာေလ႔လာသင္႔ပါတယ္။ ေငြေႀကးေရးရာ နားလည္လို႔ ႀကိဳတင္တြက္ထားတဲ႔ စာရင္းကိုင္လို လူေတြေတာင္ လကုန္လို႔ ဝင္ေငြခြန္ဘယ္ေလာက္ၿဖတ္တယ္ဆိုတာ သိလိုက္တဲ႔အခါ နင္႔ကနဲေနေအာင္ ခံစားသြားရနိုင္ပါတယ္။

ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ပံု။  ။ အၿခားနိုင္ငံေတြမွာ ဝင္ေငြခြန္ဆိုတာ တစ္ႏွစ္စာဝင္ေငြအေပၚအေၿခခံၿပီး နွစ္ကုန္တဲ႔အခါ ဝင္ေငြေႀကၿငာတာ အခြန္တြက္ခ်က္တာေတြ လုပ္ၿပီးမွ တစ္လံုးတည္းၿဖစ္ေစ အရစ္က်ၿဖစ္ေစ ေပးေဆာင္ႀကတာပါ။ ၂၀၁၆ ၿမန္မာနိုင္ငံ မွာ လစဥ္က အလုပ္ရွင္က အလုပ္သမားဆီကေန ၿဖတ္ၿပီး အခြန္ရံုးကို ေပးေဆာင္ရပါတယ္။

အိမ္ - ၿပန္လာတဲ႔အခါ ေနစရာအိမ္ရွိသူေတြအတြက္ မသိသာလွေပမယ္႔ အေႀကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေႀကာင္႔ အိမ္ငွားေနရမယ္ ဆိုရင္အဲဒီစားရိတ္ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာတြက္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ဘုရင္႔ေနာင္လမ္းေထာင္႔က လမ္းဆံုက ဘုရင္႔ေနာင္တာဝါလို ေနရာမ်ဳိးမွာ အိပ္ခန္းသံုးခန္းပါတဲ႔ ယူနစ္တစ္ခုကိုငွားရင္ တစ္လ ၆သိန္း နဲ႔ ၈သိန္း ႀကားေပးရပါတယ္။ ရန္ကင္းေရႊအုန္းပင္လို ေနရာမ်ဳိးမွာလည္း အဲဒီေလာက္ ေပးရပါတယ္။

အၿပင္ထြက္စားဖို႔ - ၿမန္မာနိုင္ငံၿပင္ပမွာ အေနႀကာလာတဲ႔သူေတြ၊ အထူးသၿဖင္႔ က်န္းမာေရးကို အေလးထား တတ္တဲ႔သူေတြကို လမ္းေဘးဆိုင္ေတြက မဆြဲေဆာင္နိုင္ေတာ႔ဘူး။ အထူးသၿဖင္႔ အစားအေသာက္ကိုင္တြယ္ပံု၊ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္ေဆးေႀကာပံုေတြေႀကာင္႔ လမ္းေဘးဆိုင္မွာ စားဖို႔ေတာ္ေတာ္စဥ္းစားရမယ္။ အလယ္အလတ္ သန္႔သန္႔ၿပန္႔ၿပန္႔နဲ႔ အဆင္သင္႔စားစရာ ေနရာရွားပါးပါတယ္။ အိမ္မွာခ်က္စားဖို႔၊ အလုပ္သြားတဲ႔အခါ ထမင္းခ်ိဳင္႔ ယူသြားဖို႔ စီစဥ္နိုင္ရင္ စားစရိတ္ႀကီးတယ္လို႔ မဆိုနိုင္ပါ။ ဒါေပမယ္႔ တစ္ပါတ္မွာ ေလး ငါးခါေလာက္ ဆိုင္မွာစားမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ဒါကုိလည္း အသံုးစားရိတ္အေနနဲ႔ ထည္႔တြက္ရပါလိမ္႔မယ္။

ေငြအရင္းအႏွီးရနိုင္မႈ - လုပ္ငန္းလုပ္မယ္လို႔ စဥ္းစားတဲ႔သူေတြက ဒါေတြကို ထည္႔ေတြးလိမ္႔မယ္လို႔ေတာ႔ ယံုႀကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပညာရွိ သတိၿဖစ္ခဲဆိုသလို သတိလက္လြတ္မၿဖစ္ရေအာင္ ဒါေလးလည္း ထည္႔ေၿပာခ်င္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းလုပ္ေနရင္း လိုအပ္လာရင္ ေငြအရင္းအႏွီးရနိုင္ခြင္႔ အရမ္းရွားပါးပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ႔ ဒါကို အဓိကထားၿပီး စဥ္းစားဖို႔ လိုပါလိမ္႔မယ္။

က်န္းမာေရးစားရိတ္ - ၿမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း က်န္းမာေရးစားရိတ္မေသးလွဘူး။ ၿမန္မာနိုင္ငံကေန ဘန္ေကာက္မွာ ေဆးသြားကုတဲ႔သူ အရင္ကထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုလာတာကိုသာႀကည္႔။ ဒီက အလုပ္ခြင္ေတြမွာ က်န္းမာေရး အာမခံေပးတဲ႔ ကုမၸဏီ လက္ခ်ဳိးေရလို႔ ရေသးတယ္။ အလုပ္လက္ခံမယ္ဆို အာမခံကိုေမးႀကည္႔ေစခ်င္တယ္။ နိုင္ငံၿခားမွာ ကိုယ္ဝယ္ထားတဲ႔ အာမခံရွိတယ္ဆိုရင္ တတ္နိုင္သေလာက္ ဆက္ထားထားသင္႔တယ္လို႔ ၿမင္ပါတယ္။

ဆက္ရန္ ...